Trao đổi với báo chí sáng 19/9, tiến sĩ Trần Đắc Phu, Cục trưởng Y tế Dự phòng (Bộ Y tế) cho biết, hai địa phương đầu tiên tiêm văcxin sởi - rubella là huyện Cư Kuin, tỉnh Đăk Lăk và TP Vũng Tàu, tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu. Trong đó với hơn 12.000 liều, Đăk Lăk chỉ báo cáo một ca sốt nhẹ; con số tương ứng tại Vũng Tàu là gần 16.000 liều, 8 ca sốt nhẹ.
“Những trường hợp gặp phản ứng phụ không nhiều, sốt nhẹ sau tiêm có thể do văcxin hoặc do bệnh khác. Đây là chiến dịch tiêm có quy mô rộng, số trẻ tiêm lớn vì thế vấn đề an toàn được đặt lên hàng đầu”, ông Phu nói và khẳng định đợt tiêm thí điểm này không phải là thử nghiệm văcxin mà để rút kinh nghiệm. Trong tháng 9, 17 tỉnh sẽ tiêm tiếp; tháng 10 sẽ tiêm đồng loạt tại các tỉnh khác.
Văcxin sởi-rubella sẽ được tiêm cho trẻ 1-14 tuổi tại trạm y tế xã và trường học. Ảnh: Dương Ngọc. |
Giáo sư Nguyễn Trần Hiển, Viện trưởng Viện Vệ sinh Dịch tễ Trung ương, Trưởng ban Quản lý Dự án Tiêm chủng mở rộng cho biết, văcxin này do một công ty ở Ấn Độ sản xuất, được Tổ chức Y tế thế giới (WHO) thẩm định chất lượng từ năm 2000. Trong 14 năm nó được sử dụng ở 39 nước với hơn 600 triệu liều và rất ít trường hợp phản ứng phụ nặng được báo cáo. Về nguyên tắc không có văcxin nào tuyệt đối an toàn. Những ca sốt sốt nhẹ chiếm khoảng 5-15% số trẻ được tiêm.
Theo ông Hiển, 1-14 là độ tuổi lây truyền rubella cho người lớn, đặc biệt là phụ nữ mang thai. Nếu tiêm phòng cho lứa tuổi 1-4 thì 20-30 năm nữa sẽ loại trừ được rubella, còn nếu tiêm cho trẻ 1-14 thì chỉ mất 10-20 năm. Với sởi cũng tương tự, trẻ dưới 15 tuổi dễ bị mắc bệnh nhất.
"Đây là chiến dịch tiêm chủng lớn nhất từ trước đến nay tại Việt Nam, triển khai tại 100% xã phường; chia thành ba đợt theo độ tuổi. Tuy nhiên, tại những vùng sâu, nguy cơ cao... có thể tiêm đồng thời cùng lúc cho trẻ 1-14 tuổi, tại trạm y tế, trường học", ông Hiển nhấn mạnh.
Bộ Y tế đã thành lập bốn đoàn đi kiểm tra, giám sát những địa phương thí điểm tiêm đợt này. Các Viện Pasteur, Trung tâm Y tế Dự phòng cũng được yêu cầu phải đi kiểm tra để gỡ khó khăn cho các địa phương. Sau chiến dịch tiêm lớn này, rubella sẽ được đề nghị đưa vào tiêm chính thức trong Chương trình tiêm chủng mở rộng vào sau năm 2015 cùng với mũi sởi đơn.
Giấy tiêm chủng sẽ được gửi đến tất cả phụ huynh có con trong độ tuổi cần tiêm. Trong đó có hai nội dung: địa điểm, thời gian tiêm và thông tin về tiền sử sức khỏe, dị ứng, bệnh tật, điều trị các thuốc miễn dịch... Điều quan trọng là hạn chế thấp nhất những trẻ bị bỏ sót, mục tiêu yêu cầu là tỷ lệ tiêm chủng đạt cao nhưng phải an toàn, hiệu quả.
Trên 140 nước đã đưa rubella vào tiêm chủng mở rộng. Chỉ có 2 trong 37 nước khu vực Tây Thái Bình Dương chưa tiêm văcxin này, trong đó có Việt Nam.
Theo WHO, Việt Nam là một trong những nước chịu ảnh hưởng nặng nề của hội chứng rubella bẩm sinh. Ước tính mỗi năm có 2.000-10.000 trẻ sinh ra từ bà mẹ nhiễm rubella trong ba tháng đầu. Trong 10 năm trở lại đây đã xảy ra 2 đợt dịch rubella là vào năm 2005 và 2011. Trong đó riêng năm 2011, có hàng nghìn thai phụ phải phá thai, hàng trăm đến hàng nghìn trẻ sinh ra bị hội chứng rubella bẩm sinh. Giám sát trọng điểm tại một số bệnh viện ở TP Hà Nội và TP HCM khi đó cho thấy hơn 80% mắc đa dị tật trên một trẻ bị hội chứng rubella bẩm sinh.
Trong khi đó, sởi là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây tử vong cho trẻ dưới 5 tuổi. Vụ dịch bùng phát đầu năm vừa qua cho thấy sự cần thiết phải tiêm bổ sung sởi.
Nam Phương