Sài Gòn những ngày cuối năm sương mù giăng kín lối, thời tiết buổi sáng 18-20 độ trở lạnh, khiến tôi bồi hồi chìm đắm trong một nỗi nhớ thương da diết về những mùa xuân cũ, về phong vị Tết miền Bắc xa xưa khi mọi thành viên trong gia đình còn bên nhau đoàn tụ. Cuối năm nhận lương nhận thưởng, bạn bè tíu tít hỏi nhau sẽ mua sắm gì cho Tết này, khi mà thời khắc giao thừa chỉ còn cách chưa đầy một tháng. Nếu tôi vẫn còn là đứa bé con mẫu giáo nhỏ xinh hồn nhiên như xưa, có số tiền ấy trong tay, hẳn là sẽ bắt bố mẹ mua cho thật nhiều kẹo, đồ chơi và quần áo mới để khoe với bạn bè và hồn nhiên mắt cười xúng xính trong những ngày đầu xuân năm mới.
Tôi của vài năm trước đây, khi chưa rời xa gia đình đi đến những mảnh đất mới, mỗi dịp xuân về, lại háo hức váy áo mới tung tăng đi chụp ảnh. |
Nhưng ai rồi cũng khác và ai rồi cũng lớn. Khi tuổi thơ đã đi xa, khi con người ta cần đi để lớn lên, để trưởng thành và có thêm nhiều trải nghiệm, cũng đồng nghĩa với việc phải đánh đổi và để lại sau lưng những ký ức ngọt ngào, những thói quen hạnh phúc đầy thiêng liêng mỗi độ Tết đến xuân về, người người đoàn tụ. Khi người ta lớn, người ta phải tập và học làm quen với nỗi cô đơn mỗi ngày, chung sống với những biệt ly, rút ngắn những khoảnh khắc vui cười đoàn tụ và ăn Tết một mình với từng vốc kỷ niệm vui buồn trong tim...
Những khoảnh khắc cuối năm xoay vòng chông chênh thế này luôn làm tôi nhớ đến mỗi độ Tết đến xuân về, con ngõ nhỏ yên bình của tôi lại ngập tràn những mùi hương quen thuộc yêu thương, được kiến tạo bởi bàn tay và tâm hồn của bao thế hệ. Tôi nhớ mùi thơm nức mũi từ nồi chè kho cúng gia tiên mỗi đêm giao thừa của nội. Nội đã sống qua hai thế kỷ trên mảnh đất đô thành Hà Nội, là nhân chứng của những biến đổi văn hóa qua từng thời kỳ, nên luôn mang trong mình ý niệm phải giữ nguyên nếp cũ nhà xưa và truyền lại cho con cháu những phong tục, truyền thống bình dị, cao đẹp của thế hệ đi trước. Nồi chè kho thơm ngon với hương vị quen thuộc của bao thế hệ người Hà Nội xưa được nội chăm chút làm cho con, cho cháu mỗi dịp giao thừa cũng bởi những ý nghĩa cao đẹp ấy.
Nhành hoa đào của ông. |
Hòa quyện với mùi thơm ngậy ngào ngạt của đĩa chè kho là mùi hương chua chua quen thuộc của những lọ dưa món dưa hành thơm ngon của mẹ; mùi hương an lành, thanh sạch của những tàu lá dong xanh mướt mắt. Nhớ bố tất bật chuẩn bị hạt tiêu, thịt mỡ, đậu xanh gói bánh chưng, hồi hộp chờ đến thời khắc vớt bánh, rồi hai chị em lại chăm chú nhìn bố cẩn thận đặt lên ban thờ những chiếc bánh xinh vuông nhất. Nhớ cả mùi hương trầm trên bàn thờ với lời khấn cầu rủ rỉ bình yên của mẹ. Nhớ cả hương hoa đào thoang thoảng dịu dàng trong những đợt gió đầu xuân. Tất cả là kỷ niệm dịu dàng được vẽ nên bằng những mùi hương từ ký ức...
Bên bậu cửa sổ quen thuộc, mỗi dịp giao thừa, tôi lại ngồi viết vào mảnh giấy nhỏ xinh những ước vọng đầu năm mới. Đón giao thừa xa nhà, thói quen hằng năm ấy cũng tan đi... Khoảnh khắc cuối năm này, mỗi khi nhắm mắt lại, tôi vẫn còn nhớ như in những ngày đầu xuân, hai chị em tôi dắt tay nhau sang chúc Tết ông bà, ngắm nhìn những nếp nhăn hằn sâu cùng nét rạng rỡ trên gương mặt đã già đi, nhăn nheo đi bởi nhọc nhằn năm tháng ấy mà thấy lòng trào lên một nỗi xúc động khôn nguôi, cầu chúc ông bà sống lâu trăm tuổi... Tôi nhớ cả những bữa cơm đoàn viên của cả ba, bốn thế hệ trong gia đình, tiếng cười đùa reo vui, thương chúc nhau những điều may mắn nhất.
Tôi nhớ cả bộ ấm chén pha trà chỉ được mang ra dùng vào dịp Tết của ông ngoại, nhớ cả mùi thơm của mứt quất, mứt dừa, nhớ ánh đèn lung linh của những dây treo cành đào đủ màu sắc, của những quả bóng bay nhỏ bố con tôi ra sức thổi để treo lên, của những bao lì xì hân hoan đỏ thắm... Tôi nghĩ mình không bao giờ được buồn trong những ngày Tết ấy, hoặc giả như là có, thì tôi sẽ để cho màu hồng của cánh hoa đào hoặc màu đỏ của những bao lì xì làm nhạt bớt nỗi buồn đi. Thế là tôi lại rộn ràng vui những niềm vui con trẻ.
Nồi chè kho cúng đêm giao thừa của bà, lên 4 tuổi cháu đã quen mùi khói. |
Đến bây giờ, khi phải liên tiếp đón những cái Tết xa nhà, theo thói quen, tôi chỉ cần bật lên vài giai điệu Happy new year nào đó, gọi điện về nhà gửi những câu chúc bình an, nhấp thêm một ly rượu vang nữa là đủ nghi thức đón chào năm mới rồi. Phần còn lại tôi sẽ dành để nhớ thương kỷ niệm. Chỉ cần nhắm mắt lại, lim dim giữa tiếng pháo hoa vang trời, tôi sẽ lại trở về những năm tháng đoàn viên ấy, trở về làm đứa con bé nhỏ của cha mẹ, nép mình vào những rưng rức bình yên. Tôi sẽ lại ngồi bên khung cửa sổ rêu phong năm nào, mỉm cười cầu chúc cho những mơ ước nhỏ nhoi trở thành hiện thực...
Hơn ai hết, trên cả nỗi nhớ nhung, tôi biết rồi mình sẽ lại sớm trở về đoàn tụ với gia đình mỗi dịp Tết đến xuân sang, sẽ sớm quay lại mảnh đất Hà Nội thân thương ấy. Nhưng lúc này, thì vẫn cứ phải đi, đi để mình lớn lên và cũng để cho nỗi nhớ hương vị Tết ngày xưa thêm mặn mà sâu đậm. Tôi đi để lại quay về, để biết giá trị sâu sắc của hai tiếng gia đình, của sự đoàn viên sâu sắc thiêng liêng ấy...
Nguyễn Thu Thương
Cuộc thi viết "Tết đoàn viên" do nhãn hàng dầu ăn Neptune phối hợp cùng VnExpress tổ chức (từ 12/1 đến 15/2) là nơi để độc giả chia sẻ, gửi gắm tâm tư, nỗi niềm của mình khi phải xa nhà vào dịp Tết, qua đó nhấn mạnh giá trị truyền thống của gia đình Việt cùng thông điệp "Về nhà đón Tết, gia đình trên hết". Bài dự thi được thể hiện dưới dạng text tối đa 1.000 từ, bằng tiếng Việt, có dấu, font Unicode, kèm theo 3 hình ảnh minh họa hoặc video có thời lượng không quá 3 phút, định dạng flv hoặc mp4, kèm theo tiêu đề phản ánh nội dung câu chuyện. Người dự thi tải video lên Youtube rồi gửi đường link cho VnExpress. Gửi bài dự thi tại đây. |