"Tôi biết trước sau gì cũng bị giật nhưng không nghĩ sẽ đến mức trở tay không kịp như thế này", ông Tiến (Bình Thạnh, TP HCM) bức xúc.
Sửa soạn mâm lễ với con lợn quay gần 3 triệu đồng, bà Ngọ (Bình Thạnh, TP HCM) chưa kịp đốt nhang thì có hai thanh niên chạy tới ôm lợn leo lên xe máy chạy mất, báo hại bà phải đi mua con khác để cúng. Rút kinh nghiệm, lần sau bà bắt con cháu ra đứng che chắn cẩn thận cho đến khi làm lễ cúng, đốt giấy hóa vàng xong.
Thay vì đặt trước hiên nhà để "mời cô hồn" đến ăn uống thì gia chủ này phải đóng cổng cúng trong nhà, sau đó mới dám mở ra để bố thí. Ảnh: Q.N. |
Nhằm tránh cảnh "chưa kịp cúng cho cô hồn chết hưởng thì đã bị cô hồn sống xuống tay" như những năm trước, năm nay anh Hùng, ngụ đường An Dương Vương, quận 5, quyết định đóng cổng làm lễ cúng rồi sau đó mới bưng mâm ra đường. Tuy nhiên, anh vừa đặt lọ hoa, vàng mã, sắp xếp xong mâm lễ thì có người mặc đồng phục đến xưng là "nhân viên bảo trì Internet" muốn gặp. Gia chủ vừa mở cửa thì mâm lễ đã nằm gọn trên xe của vị khách lạ và "đồng minh" đang chờ sẵn gần đó.
"Khi còn nhỏ ở dưới quê, tôi cùng trẻ con trong xóm hay kéo nhau đi giật cô hồn 'để mang phước cho chủ nhà'. Ngoại tôi cũng rất thích cảnh cúng xong là con cháu xông vào giành mâm cúng. Ai cũng muốn ngoại vui nên tranh nhau rất hăng say. Đúng là cúng cô hồn phải có người đến giật mới tốt, nhưng kiểu này thì oái ăm thật, không còn là 'giật' nữa mà thành 'cướp' rồi", anh Hùng cười mếu.
Cùng cảnh ngộ với anh Hùng, chủ một cửa tiệm trên đường Nguyễn Trãi cho biết năm nay ông quyết định đóng cổng để cúng. "Năm ngoái có mấy thanh niên trông rất du côn khi lao vào giật đồ cúng đã tranh thủ giật thêm điện thoại, dây chuyền của khách hàng", vị chủ tiệm giải thích. Nhưng ngoài dự kiến của ông, nhiều "cô hồn sống" đã túc trực và đòi đạp cửa vào giật. Khi mâm lễ vừa hạ, ông leo lên tầng hai rải tiền chúng sinh thì nhóm người này lao lên giành giật nhau.
Dù gia chủ đã đóng kín cổng, nhiều người vẫn túc trực đợi hạ mâm lễ cúng cô hồn. Ảnh: Q.N |
Tục cúng cô hồn là một trong hai lễ lớn của tháng 7 âm lịch, bên cạnh lễ Vu Lan báo hiếu. Ở Việt Nam ngày nay thời gian cúng cô hồn kéo dài nguyên một tháng, không ấn định riêng ngày nào.
Theo một cụ bà tại khu vực Chợ Lớn, mâm cúng cô hồn thường gồm nhang đèn, gạo muối, tiền vàng, quần áo chúng sinh, bỏng ngô, khoai sắn, bánh kẹo, cháo trắng... Mục đích là cúng thí cho những vong hồn vật vờ, những người chết chưa siêu thoát, tứ cố vô thân, không nơi nương tựa. Cúng xong, gia chủ không mang vào nhà mà để luôn ngoài đường, với ý nghĩa làm phúc bố thí để những người nghèo đói lang thang lót lòng cho ấm bụng. Bà cho biết lúc trước chủ yếu là con nít đi giật, nhưng những năm gần đây thì xuất hiện nhiều người lớn.
Cũng mang ý niệm làm phúc bố thí, nhiều người tại TP HCM đã chọn những cách thể hiện ý nghĩa cho riêng mình. Thay vì rải tiền, rải đồ cúng ra đường thì ông Thắng sống tại Bình Thạnh chọn cách phát chẩn cho người nghèo ngay sau lễ cúng cô hồn. Trước lễ cúng, người đàn ông này đã thông báo về việc phát chẩn với những người nghèo trong khu phố. Những bịch gạo, bịch quà đã được ông gói lại, đánh số cẩn thận và trao theo thứ tự cho mọi người.
Lê Phương